Bingöl'ün Akdurmuş, Yeşilköy, Çiçekyayla, Altınışık, Haziran, Balpınar ve Az Köylerini kapsayan ve halk arasında Guldar olarak adlandırılan bölgesinde çok eski yıllardan beri yetiştiriciliği yapılan, kendine has kokusu, tadı, aroması ve şekli bulunan domates çeşidi Guldar Domatesi ismiyle Coğrafi İşaret Belgesi almaya hak kazandı.
İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından 2019 yılında başlatılan çalışmalar neticesinde Guldar Domatesi 26.07.2023 Tarihinde Coğrafi İşaret Tescil Belgesi Almaya hak kazandı. Guldar Domatesinin Coğrafi İşaret Tescil Belgesi almasıyla birlikte ilimizin coğrafi işaretli ürün sayısı 5'e yükseldi.
Coğrafi İşaretli Guldar Domatesinin Akdurmuş Köyünde yapılan tanıtım toplantısına Bingöl Valisi Ahmet Hamdi Usta, İl Özel İdaresi Genel Sekreteri, Bingöl Belediyesi, Kamu Kurum ve Kuruluşları, Bingöl Üniversitesi ve Sivil Toplum Kuruluşlarından temsilciler ile muhtarlar ve üreticiler katıldı.
Tanıtım toplantısında basın mensuplarına bilgi veren Vali Usta; “Üreticilere devletin desteğinin artarak süreceğini ifade ederek, Çobantaşı kavurması, Yedisu horoz kuru fasulyesi, Sivan dut pekmezi, Bingöl balının ardından guldar domatesi de tescillendi. Tescilin bölgemize, üreticilerimize hayırlı olmasını diliyorum. Emeği geçenlere teşekkür ediyorum." diye konuştu.
İl Tarım ve Orman Müdürü Dr. Burhan Bahadır, Bakanlığın talimatları doğrultusunda yöreye has lezzetlerin ortaya çıkarılması için çalışmalar yürüttüklerini anlattı. Bahadır: “Guldar Domatesi iri, kırmızı ve düzgün olmayan dilimli, çekirdekli yapılı bir domatestir. 274 ila 326 g arasında ağırlığa sahip olduğundan iri domates olarak değerlendirilir. Meyvesini yerken rahatsız etmeyen ve dile damağa yapışmayan bir kabuk kalınlığına sahip olan Guldar Domatesinin diğer köy tipi domates çeşitlerine göre hem raf ömrü daha uzundur hem de nakliyeye daha dayanıklıdır. Üründe damarlanmanın az olması çekiciliğini artırır, uzunlamasına kesit görünümü basık olan domateste bir fizyolojik bozukluk olan yeşil omuzluk hiç görülmez.
Bu sebeplerle Guldar Domatesi daha çok sofralık olarak tüketilir. Coğrafi sınırda 1500-1600 m yükseklikte ve yıllık yağış miktarın 700 mm üzerinde olduğu 6,3 pH'ı olan killi-tınlı toprakta yetiştirilen Guldar Domatesinin meyveleri düzensiz şekilli, kıvrımlı ve iri yapılıdır. Guldar Domatesi ikiye yarıldığında içinde buzlanma, buğulanma görülür. Bu durum ise potasyum fazlalığından kaynaklanmaktadır. Söz konusu potasyum fazlalığı Guldar Domatesinin tadını, lezzetini, nefasetini ve kokusunu oluşturur. İçindeki kristalimsi yapı Guldar Domatesinin ayırt edici özelliğidir. Guldar domatesinin dekara verimi Türkiye ortalaması olan 3.600 kg/da'ın çok üzerinde olup dekara 5.600-6.100 kg civarındadır.
Coğrafi İşaret Tescil Belgesinin alınmasından sonra hali hazırda 200 dekar civarında olan üretim alanını artırmak ve üretimin yaygınlaşmasını sağlamak amacıyla İl Müdürlüğü olarak önümüzdeki süreçte projeler geliştirerek çiftçimizin yanında olmaya devam edeceğiz" dedi.